Χρύσα Βλάχου, Τροπή

Με την πρώτη της ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Τροπή» η Χ.Β. μας προέτρεψε να κοιτάξουμε μέσα στο δικό της ποιητικό σύμπαν, το γεμάτο σύμβολα, συχνά αναγόμενα στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Τώρα, με τη δεύτερη ποιητική της συλλογή, πιο ώριμη εκφραστικά, μας προτρέπει να αφεθούμε σε μια «Ώρα Λήθης» όσων εφήμερων μάς κατατρύχουν αλλά και Μνήμης –τελικά- όσων διαχρονικών επανέρχονται δυναμικά στην ποίησή της μέσω των Μύθων και της παραμυθίας που προσφέρουν.

Η συλλογή ξεκινά με μια αβρή Χειραψία. Η οικοδέσποινα μάς καλωσορίζει μουσικά, λεκτικά αλλά και στοχαστικά. Ο ρυθμός, οι λέξεις, το φιλοσοφικό υπόβαθρό τους σημειώνονται κατά την εναρκτήρια τοποθέτηση. Ταυτόχρονα η ποιήτρια δηλώνει και το σημείο της ποιητικής ματιάς. «Με θηλυκό πρόσημο», επομένως με την ευαισθησία αλλά και τη δύναμη της θηλυκής οντότητας.

Ακολουθούν Στίχοι  -εκφραστικά λιτές και στοχαστικά πυκνές παρεμβάσεις της, οικείες σε μας από την πρώτη της ποιητική συλλογή- που υποκρύπτουν την προσπάθειά της να ξαναδιαβάσει όλα όσα έχουν ήδη γραφεί με μια διαφορετική ματιά, ένα άλλο βλέμμα. «Περπατάμε σε αναγνώσεις του παρελθόντος με διαφορετικοί γραμματοσειρά».

Αμέσως μετά μας αποκαλύπτει μυστικά της Ποιητικής της με 10 ποιήματα. Για την Χ. Β. η Ποιητική είναι μια διαδικασία Χαρακτικής· εγχαράσσει εντός μας, σχηματοποιεί και νοηματοδοτεί συναισθήματα και σκέψεις, όπως ο Έρωτας, αλλά και γίνεται, ούσα γένους θηλυκού, η μήτρα που κυοφορεί νέα ποιήματα, δηλ. νέους ζώντες οργανισμούς διαρκώς εν τη γενέσει και διαρκώς παρόντες. Κατά το πρότυπο του Γ. Παυλόπουλου, ρίχνει «Κλεφτή ματιά» στα δημιουργήματά της, τα καμαρώνει αλλά και ξέρει πως πλέον ανεξαρτητοποιούνται, δεν της ανήκουν, όπως τα παιδιά κάθε μάνας μόλις ενηλικιωθούν.

Στα ποιήματα Ποιητικής της εστιάζει ιδιαίτερα στην επίπονη διαδικασία της έμπνευσης, στο Άχρονο της ποιητικής δημιουργίας αλλά και στη μεγάλη προσπάθεια να βρεθούν ισορροπίες. Ισορροπίες ανάμεσα στο ποιητικό χθες-παράδοση- και στο σήμερα, ανάμεσα στα νοήματα και στη λεκτική τους έκφραση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει από αυτή τη άποψη το ποίημα Ισορροπία (σελ 21) όπου ο προαιώνιος μύθος της ανθρωποθυσίας αλλά και το γνωστό μας δημοτικό τραγούδι συνυφαίνονται σε μια νέα δημιουργία λεπτών ισορροπιών ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.

Η ενότητα αυτή «μεταβαίνει ασφαλώς» στην επόμενη -σημειολογία ρυθμού– παρουσιάζοντάς μας ήδη αρκετά από τα σύμβολα της ποιητικής της (καθρέφτες, θάλασσα, αράχνη) που στηρίζουν στέρεα το ποιητικό της σύμπαν και την κάνουν να προχωρά με αρκετή αυτοπεποίθηση τάζοντάς της «υψιπετές μειδίαμα».

Η σημειολογία ρυθμού, ως ενότητα, ισορροπεί –ενίοτε ακροβατεί- ανάμεσα σε παραδοσιακά μέτρα (ιαμβικούς 15σύλλαβους) και τον ελεύθερο στίχο. Ο ρυθμός άλλοτε ταχύς, ασθματικός, ερωτικός κι άλλοτε βραδύς, νωχελικός, ράθυμος αντανακλά τους τρόπους της ποιητικής της έμπνευσης. Άλλοτε η μοναξιά, άλλοτε οι μνήμες των πράξεων ή των ματαιώσεων, κυρίως όμως η ανάγκη για Ζωή, για Δημιουργία. Χαρακτηριστικότερο ίσως το ποίημα Ουδέν νεότερο (σελ. 34), όπως και το Στριφτό (σελ. 29).

Στην Ιχνηλασία, ενότητα που ακολουθεί, η μυθική μέθοδος κυριαρχεί. Ο Ησίοδος και η Θεογονία του, θηλυκές θεότητες της γονιμότητας στην Ανατολή αλλά και της ελληνικής μυθολογίας αφήνουν τα ίχνη τους, χαράσσουν την πορεία τους μέσα από διαδικασίες ερωτικές άρα και ποιητικές. Η φοβιστική Ακκώ, η αμαζόνα Αντιόπη, η Αστάρτη, η Αφροδίτη, η άρπυια Αελλώ (διάφορες εκφάνσεις του θηλυκού προσήμου, άλλοτε απειλητικές κι άλλοτε προστατευτικές) δηλώνουν ξεκάθαρα «πόσο ερωτική είναι η επιθυμία της γένεσης», πόση ανάγκη έχουμε από φως κι ελπίδα. Στο Το σύμπαν πριν τη γένεσή του (σελ. 45) η X. B. ιχνηλατεί τη γένεση του δικού της ποιητικού σύμπαντος και μας την προσφέρει με γενναιοδωρία.

Η ποίηση δημιουργείται σε χρόνο άχρονο. Και σε χώρο… Απαιτείται μόνο περίσκεψη. Απερισκεψία (σελ 57) και πτήσεις εντός μας.

Η συλλογή αυτή ολοκληρώνεται με δύο ενότητες που εμπεριέχουν όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν και τις προηγούμενες αλλά και που εστιάζουν περισσότερο στην ερωτική διάσταση της γυναικείας ματιάς. Στην ενότητα Ερωτικά η συνύφανση Ποίησης και Έρωτα γίνεται περισσότερο ορατή Ασημόχαρτο (σελ.75) αλλά και τίθενται νέα αινίγματα για διαπραγμάτευση. Πιθανότατα στην επόμενη συλλογή της που τη περιμένουμε (σελ.77).